Almanya'da yeni vatandaşlık yasa tasarısı bugün federal mecliste yapılan oylamayla kabul edildi. Sosyal Demokrat Parti (SPD), Hür Demokrat Parti (FDP) ve Yeşiller'in koalisyon hükümeti tarafından hazırlanan yasa tasarısı, muhalefet partilerinin karşı çıkmasına rağmen 234 ret, 23 çekimser ve 382 “evet” oyuyla kabul edildi.

“Vatandaşlık Yasasının Modernizasyonu” adı verilen yeni yasa, Alman vatandaşlığına geçişleri kolaylaştıracak ve hızlandıracak. Almanya'da yaşayan milyonlarca Türk vatandaşını da yakından ilgilendiren yasa ile Alman vatandaşlığına geçerken diğer ülkenin vatandaşlığından çıkma zorunluluğu da kaldırıldı. Böylece isteyenler çifte vatandaşlığa sahip olabilecek.

Vatandaşlığa geçiş süresi 5 yıla indi

Yeni düzenlemeye göre Alman vatandaşlığına geçmek için yasal olarak istenen 8 yıl ikamet etme şartı da 5 yıla indirildi. Kişinin ülkedeki yaşam şartlarına hızlı uyum sağlaması, sosyal alanda gönüllü çalışmalar yapması, okulda veya çalışma hayatında özel başarı göstermesi gibi durumlarda bu süre 3 yıla kadar inebilecek.
Almanya’da doğan ancak Alman vatandaşı olmayan çocuklar, ebeveynlerinden birinin en az 5 yıl yasal olarak ülkede ikamet etmesi halinde vatandaş olabilecek. Almanya'da doğup büyüyen ve ebeveynlerinin vatandaşlığı ile Alman vatandaşlığı da almış olan gençlerin 23 yaşına girince iki ülkeden birini seçme zorunluluğu da kaldırıldı.

Vatandaşlığa geçişte aranan şartlar

Alman vatandaşlığına geçişte büyük kolaylıklar sağlayan yeni yasa, bazı ön şartları da beraberinde getiriyor. Buna göre Alman vatandaşı olmak isteyenlerin kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin geçimini sosyal yardım almadan sağlaması gerekiyor. Koalisyon ortağı FDP’nin özel talebiyle konulan maddede 1974'ten sonra Almanya'ya gelen misafir işçiler ile Doğu Almanya'daki eski sözleşmeli işçiler için bazı istisna durumlar yer alıyor. Ülkeye entegrasyon sağladıklarını ve iyi derecede Almanca bildiklerini kanıtlamak zorunda olan başvuru sahiplerinin 'Einbürgerungstest' olarak adlandırılan vatandaşlık testini geçmesi gerekiyor. Ancak yıllar önce Almanya'ya göç ederek burada çalışan, şu anda ise çoğunlukla emekli olan birinci kuşak misafir işçilerden yazılı sınav veya Almanca dil sınavı gibi şartlar talep edilmeyecek. Koalisyon hükümetinin bu istisna ile eski neslin “yaşam boyu başarılarını” onurlandırmayı amaçladığı belirtiliyor.

Kimler Alman vatandaşlığı alamıyor?

Alman pasaportu almak isteyen yabancılardan öncelikle Almanya anayasasında yer alan özgür, demokratik temel düzene bağlı kalması bekleniyor. Antisemitist, ırkçı, cinsiyetçi ve benzeri eylemlerde bulunanlar, aynı zamanda bu kapsamda ceza alanlar vatandaşlığa alınmayacak. Ayrıca çok eşli olanlar veya anayasada yer alan kadın-erkek eşitliğine aykırı davrananlar da Alman vatandaşı olamayacak.

Vatandaşlık geri alınabilecek

Vatandaşlığa kabul işlemi bazı durumlarda 10 yıl içerisinde geri alınabilecek. Vatandaşlığa geçiş sürecinde kasıtlı olarak yanlış bilgi verilmesi gibi durumlarda bu kişilerin Alman vatandaşlığı iptal edilebilecek. Anayasal temel düzene ters düşecek beyanlarda ve davranışlarda bulunmak da Alman vatandaşlığının iptaline yol açabilecek.

“Mutlu ve gururluyuz”

Oylamadan sonra kısa bir açıklama yapan SPD Milletvekili Hakan Demir, bugünün önemli bir gün olduğunu, mutlu ve gurur verici bir gün yaşadıklarını söyledi. Demir, “Bugün vatandaşlık reformunu parlamentodan geçirdik. Bunun için 20 seneden beri çalışıyoruz. Bu koalisyonda geçen son iki senede bu konu üzerine çalıştık. Artık 8 sene sonra değil, 5 sene sonra Alman vatandaşı olabilirsiniz ve çifte vatandaşlık da mümkün olacak” ifadesini kullandı.
Federal meclis tarafından kabul edilen yasa tasarısının 2 Şubat’ta Federal Konsey oturumunda onaylanması ve Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier'ın imzalamasının ardından yürürlüğe girmesi bekleniyor. Federal İçişleri Bakanlığı'na göre şu anda Almanya'da yaklaşık 12 milyon yabancı uyruklu yaşıyor. Bunlardan yaklaşık 5.3 milyonu en az 10 yıldır Almanya'da bulunuyor.

Mahmut Tosun